1-Neden litürji?

İKİNCİ KISIM

HIRİSTİYAN
AYİNİ



Neden litürji?

1066 Kilise, İnanç İlkeleri’nde, Kutsal Üçlü-Birlik gizini ve Onun tüm evren üzerindeki "lütufkâr tasarı"sını (Ef 1, 9) dile getiriyor: Baba dünyanın esenliği ve kendi adının şanı için Sevgili Oğlunu ve Kutsal Ruhunu vererek "iradesinin gizini" gerçekleştirmiş olur. Bu Mesih’in gizidir.(Bkz. Ef 3, 4) Bu giz, kısacası havari Paulus tarafından "esenlik düzeni (ekonomisi) gizi" (Ef 3, 9) ve Kilise Babalarından gelen geleneğe göre "cisimlenmiş Söz’ün ekonomisi" ya da "esenlik ekonomisi" diye adlandırılan bir tasarı, bir "düzen" gereğince tarihte açınlanmış ve gerçekleşmiştir.

1067 "Eski Antlaşma halkında Tanrısal büyük işlerle kendisini haber veren bu insanları kurtarma işini ve Tanrı’nın tam yüceltilmesini Rab Mesih hayırlı çektikleriyle, ölüler arasından dirilişiyle ve şanlı göğe çıkışıyla; ‘ölerek bizim ölümümüzü yok ettiği ve dirilerek yaşamı yeniden onardığı’ Paskalya gizi aracılığıyla özellikle gerçekleştirdi. Çünkü Çarmıh’ta uykuya dalan Mesih’in yanı başında tüm Kilise’nin şahane sırrı doğmuştur."(SC 5) İşte bunun içindir ki, litürjide, Kilise Mesih’in özellikle esenliğimizi gerçekleştirmiş olduğu Paskalya gizini kutlamaktadır.

1068 Kilise litürjisinde, inananlar Mesih’in bu gizini yaşayıp, dünyada bunun tanıklığını yapsınlar diye ilan etmekte ve kutlamaktadır:

Gerçekten, litürji, özellikle Efkaristiya’nın Tanrısal kurbanında "kurtuluşumuza çalışmakta", inanlılar kendi yaşamlarıyla başkalarına, Mesih’in gizini ve gerçek Kilise’nin gerçek niteliğini ifade ederek belli etmelerine en büyük katkıyı yapmaktadır(SC 2).

Litürji sözcüğü ne anlama geliyor?

1069 "Litürji" sözcüğü aslında "kamu işi", "halk yararına/ halkın hizmeti" demektir. Hıristiyan geleneğinde Tanrı’nın Halkı "Tanrı’nın işi"ne(Bkz. Yu 17, 4) katılıyor demektir. Litürjiyle, Kurtarıcımız ve Başrahibimiz olan Mesih, Kilisesinde, onunla ve onun aracılığıyla, kurtarma işine devam etmektedir:

1070 "Litürji" sözcüğü Yeni Ahit’te de yalnızca Tanrısal ayini(Bkz. Hİ 13, 2, Lk 1, 23) ifade etmek için değil, aynı zamanda İncil’i(Bkz. Rom 15, 16,Fil 2, 14-17, ve Fil 2, 30) ve eylem halindeki sevgiyi (Bkz. Rom 15, 27, 2 Kor 9, 12,Fil 2, 25) de bildiriyor. Tüm bu durumlarda, söz konusu olan Tanrı ve insanlara hizmettir. Litürji ayininde, Kilise, biricik "Litürji"(Bkz. İbr 8, 2 ve 6) olan Rabbini örnek alarak Onun krallığına (sevgi hizmeti) ve Onun peygamberliğine (bildirme) Onun kurbanına (kült) katılan hizmetlidir.

Litürji haklı olarak Mesih İsa’nın rahiplik görevinin bir eylemi olarak görülmüştür, insanın kutsallaştırılması bu eylemle görünür işaretlerle belirtilmiş, her birine özgü bir şekilde de gerçekleştirilmiştir, öyle ki Mesih İsa’nın mistik Bedeni aracılığıyla, kısacası Lideri ve üyeleri aracılığıyla eksiksiz bir kamu kültü yerine getirilmiştir. Sonra her litürjik tören, rahip Mesih’in ve Bedeni olan Kilise’nin eseri olarak en üst derecede kutsal bir eylemdir, Kilise’nin başka hiçbir eylemi bu derecede ve bu nitelikte bir etkinliğine erişemez.(SC 7)

Yaşam kaynağı olarak litürji

1071 Mesih’in eseri olan litürji aynı zamanda Kilisesinin de bir eylemidir. Mesih aracılığıyla İnsanlarla Tanrı arasındaki birliği, gözle görülür işaret olarak Kilise’yi belirtir ve gerçekleştirir. İnanlıları yeni toplum yaşamına sokar. Herkesin buna "bilinçli, faal ve verimli"(SC 11) bir şekilde katılmasını zorunlu kılar.

1072 "Kilisece yapılanlar litürji ile sınırlı değildir"(SC 9): Litürjiden önce Hıristiyanlaştırma, iman ve tövbe gelmelidir; ancak o zaman litürji Hıristiyanların yaşamında meyve verebilir: Ruh’a göre yeni Yaşam, Kilise’nin misyonuna ve Kilise’ nin Birliği’ne katkıda bulunmak.

Dua ve litürji

1073 Litürji aynı zamanda Mesih’in Kutsal Ruh’ta Baba’sına yaptığı duaya katılmak demektir. Hıristiyan duası kaynağı ve gayesini litürjide bulur. İçsel insan litürji ile Baba’nın Sevgili Oğlunda "bizi sevdiği büyük sevgide kök salmış ve temellenmiş olur"(Bkz. Ef 3, 16-17) (Ef 2, 4). Bu "bütün zamanlarda, Ruh’ta" (Ef 6, 18) duayla yaşanan ve içselleştirilen "Tanrı’nın aynı harikasıdır".

Din eğitimi ve litürji

1074 "Litürji Kilise eyleminin ulaştığı doruk noktası, aynı zamanda da bütün gücünü aldığı kaynaktır."(SC 10) Demek ki Tanrı Halkının din eğitimi aldığı ayrıcalıklı bir yerdir. "Din eğitimi özünde her türlü litürjik ve sırlı eylemle bağıntılıdır, çünkü Kilise sırlarında, özellikle de Efkaristiya’da, Mesih İsa insanların değişmesi konusunda tam olarak etkindir."(II. Jean Paul, CT 23)

1075 Litürjik din eğitiminin amacı görünenden görünmeyene, anlamlı olandan anlamlı yapılana, "Kilise sırları"ndan "gizler"e geçerek insanları Mesih’in gizine sokmaktır ("gizbilim"). Böylesi bir din eğitimi yerel ve bölgesel din eğitimlerinin rehberidir. Elinizdeki kitap çeşitli rit ve kültürlere(Bkz. SC 3-4) sahip Kiliselere hizmet götürmeyi amaçlamaktadır. Bu kitap her Kilise’de ortak ve temel oluşturan giz ve tören olarak ele alınan litürji ile ilgili bilgileri (birinci anabölüm) sonra da yedi Kilise sırrını ve diğer litürjik ayinleri (ikinci bölüm) açıklayacaktır.