6-Vaftiz sırrı

İKİNCİ ANABÖLÜM

Kilise’nin yedi sırrı

1210 Yeni Yasa’nın Kilise sırları Mesih tarafından kuruldu. Bunların sayısı yedidir: Vaftiz sırrı, Güçlendirme sırrı, Efkaristiya sırrı, Günah Çıkarma sırrı, Hastalara Yağ Sürme sırrı, Ruhbanlık sırrı ve Evlilik sırrı. Bu sırlar Hıristiyan yaşamının en önemli anları ve tüm evreleri ile ilgilidir. Kilise sırları Hıristiyanların inanç yaşamına doğmalarına, inanç yaşamındaki gelişmelerine, tedavi olmalarına ve misyonlarına yardımcı olur. Bunda doğal yaşamın evreleriyle tinsel yaşamın evreleri arasında bir çeşit benzerlik vardır.(Bkz. A. Thomas, s. th. 3, 65, 1)

1211 Bu benzeşimi izleyerek önce Hıristiyanlığa giriş sırları (birinci bölüm), sonra iyileştirme sırları (ikinci bölüm), en sonunda da Hıristiyanların hizmetinde olan ve onların birliği için gerekli sırları (üçüncü bölüm) incelenecektir. Bu sıra, kuşkusuz, tek mümkün olanı değildir, ama bu sıra sırların, her sırrın özel yaşamsal bir yeri olduğunu, bir organizma oluşturduğunu görmeyi sağlar. Bu organizma içinde Efkaristiya’nın "sırların sırrı" olarak özel bir yeri vardır: "Bütün öteki sırlar kendi sonlarıymış gibi buna göre düzenlenmişlerdir."(A. Thomas, s. th. 4, 65, 3)

BİRİNCİ BÖLÜM

Hıristiyanlığa girişi sağlayan sırlar

1212 Hıristiyanlığa girmeyi sağlayan sırlar yani Vaftiz, Güçlendirme ve Efkaristiya sırları aracılığıyla bütün Hıristiyan yaşamının temeli ortaya konmuş olmaktadır. "Mesih İsa’nın nuru sayesinde insanlara verilmiş olan Tanrı tabiatına katılma, doğal yaşamın başlaması, gelişmesi ve desteklenmesi ile bir benzeşim göstermektedir. Vaftiz sayesinde yeni bir yaşama doğan inanlılar, Güçlendirme sırrı ile güçlenir ve Efkaristiya’da ebedi yaşam ekmeğini almış olurlar. Hıristiyanlığa girmeyi sağlayan bu sırlar sayesinde insanlar Tanrısal yaşamı daha çok alarak Tanrı sevgisinde daha çok yol almış olurlar."(VI. Paul, cons. ap. "Divinae consortium naturae", bkz. OICA praenotanda 1-2)

1. KONU

Vaftiz sırrı

1213 Kutsal Vaftiz Hıristiyanlık yaşamının temelini oluşturur, Kutsal Ruh’taki yaşama giriştir (vitae spiritualis ianua), ve öteki sırlara ulaşılmasını sağlayan kapıdır. Vaftiz’le günahtan kurtulmuş ve ikinci kez Tanrı’nın evlatları olarak doğmuş oluruz, ayrıca Mesih’in bir üyesi olarak Kilise’ye girip onun misyonuna katılmış oluruz:(Bkz. Floransa Kon: DC 1314, CIC, can. 204, 1, 849, CCEO, can. 675, 1) "Vaftiz suyla ve sözle yeniden dünyaya getiren bir gizemdir."(Catech. R. 2, 2, 5)

I. Bu sırra ne ad verilir?

1214 Gerçekleştirildiği temel rite göre buna Vaftiz denir: Vaftiz etmek (Yunanca baptizein) "daldırmak" ya da "suya batırmak" demektir; suya batırmak katekümenin (Hıristiyanlığa girmeye hazırlanan kimse) "Mesih’in ölümünde gömülmesini ve onunla birlikte dirilerek ‘yeni bir yaratık’ olarak ortaya çıkmasını simgeler"(Bkz. Rom 6, 3-4, Kol 2, 12) (2 Kor 5, 17; Ga 6, 15).

1215 Bu sırra aynı zamanda "Kutsal Ruh’ta yenilenme, yeniden canlanma" (Tit 3, 5) banyosu da denir; çünkü bu banyo "Tanrı’nın Krallığına hiç kimse yeniden sudan ve Ruh’tan doğmadıkça giremez" (Yu 3, 5) sözüne anlam verir ve bunu gerçekleştirir.

1216 "Bu banyoya aynı zamanda aydınlanma denir, çünkü bu öğretiyi alanlar akılca aydınlanmış olurlar ... "(A. Justinus, apol. 1, 61, 12) Vaftizde "Her insanı aydınlığa kavuşturmak için dünyaya gelen gerçek ışık" (Yu 1, 9) olan Söz’ü alan vaftizli kişi "aydınlandıktan sonra" (İbr 10, 32) "ışık çocuğu" (1 Sel 5, 5) ve "ışığın" kendisi (Ef 5, olur.

Vaftiz Tanrı’nın en şahane ve en güzel armağanlarından biridir ( ... ). Buna armağan, lütuf, meshetme, aydınlanma, bozulmazlık giysisi, yeniden dünyaya gelme banyosu, mühür, değerli olan ne varsa odur diyoruz. Armağan, çünkü hiçbir şey getirmeyene veriliyor; lütuf, çünkü suçlulara bile veriliyor; vaftiz, çünkü günah suya gömülüyor; yağ sürme, çünkü kutsal ve krallara özgü bir şey; aydınlanma, çünkü parlak bir ışık; giysi, çünkü utancımızı örtüyor; banyo, yıkadığı için; mühür, bizi koruduğu ve majesteleri Tanrı’nın bir işareti olduğu için.(A. Naz. Gregorius, or. 40, 3-4)

II. Esenlik ekonomisinde Vaftiz

Vaftizin Eski Antlaşma’daki önbelirtileri

1217 Paskalya Gecesi ayininde vaftiz suyunun kutsanması sırasında Kilise, Vaftiz gizinin önbelirtilerinin görüldüğü insanların kurtuluş tarihindeki büyük olayları törenle anar:

Tanrım, gücünle Kilise sırlarında harikalar yaratıyorsun, insanların kurtuluş tarihi boyunca Vaftizin yararını bize göstermek için yarattığın sudan yararlandın.(MR, Paskalya arifesi 42: vaftiz suyunun kutsanması)

1218 Dünyanın başından beri yaratmış olduğun bu sade ve şahane su, yaşamın ve verimliliğin kaynağıdır. Kutsal Kitap suyu Tanrı’nın Ruh’u ile saklı görür.(Bkz. Yar 1, 2)

Dünyanın başlangıcından beri sular kutsallaştıran gücü tohum halinde alsınlar diye, senin Ruh’un suların üzerinde esiyordu.(MR Paskalya arifesi 42: vaftiz suyunun kutsanması)

1219 Kilise Nuh peygamberin gemisini Vaftizle esenliğe kavuşmanın bir önbelirtisi olarak gördü. Gerçekten de, onun sayesinde, "hepsi topu topu sekiz kişi suyla kurtuldular" (1 Pet 3, 20):

Tufanın dalgalarıyla yeniden canlandıracak Vaftizi bildiriyordun, zira su aynı zamanda günahın ölümünü ve her türlü doğruluğun doğuşunu önceden belirtiyordu.(Age)

1220 Kaynak suyu yaşamı simgeliyorsa, deniz suyu da ölümü simgeliyor. Bunun içindir ki su Haç gizini de simgeleyebilir. Bu sembolizmden yola çıkarak Vaftizin Mesih’in ölümü ile birlik olmak anlamına da geldiğini söyleyebiliriz.

1221 İsrail’in Mısır esaretinden kurtulmasını gösteren Kızıl Deniz’i geçme olayı özellikle Vaftiz sayesinde esenliğe kavuşmayı simgelemektedir:

İbrahim’in çocuklarının yürüyerek Kızıl Deniz’i geçmelerini sağlayarak esaretten kurtulan insan soyu vaftiz olmuş halkın önbelirtisi olsun istedin.(Age)

1222 En son olarak da Vaftiz, İbrahim’in soyundan gelenlere ebedi yaşamın bir simgesi olan Vadedilmiş Toprakları alan Tanrı halkının Ürdün’ü geçişinin bir önbelirtisidir. Vadedilen bu miras konusu Yeni Antlaşma’da gerçekleşiyor.

Mesih’in Vaftizi

1223 Eski Antlaşma’da yer alan bütün önbelirtiler Mesih İsa’da tamamlanır. İsa Ürdün’de(Bkz. Mt 3, 13) Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edildikten sonra halkın arasına çıkar, dirildikten sonra da şu görevi havarilerine verir: "Bu nedenle, gidin bütün ulusları öğrencim yapın. Onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz edin. Sizlere buyurduğum her şeyi tutmaları için kendilerini eğitin"(Bkz. Mk 16, 15-16) (Mt 28, 19-20).

1224 İsa isteyerek Yahya tarafından "adaletin her gereğinin" (Mt 3, 15) "yerine gelmesi için" günahkârlar için tasarlanmış vaftiz edilmeyi istedi. İsa’nın bu jesti kendini "silikleştirmesinin" bir belirtisidir (Fil 2, 7). İlk yaratılışta sular üzerinde esen Ruh o sıra İsa’nın üzerine yeni yaratılışın önbelirtisi olarak indi, Baba da İsa’nın kendi "Sevgili Oğlu olduğunu belirtti" (Mt 3, 16-17).

1225 İsa bütün insanlara Vaftiz’in kaynaklarını kendi Paskalyasında açtı. Gerçekten de, İsa Kudüs’te edileceği bir Vaftiz’den söz ederken nasıl acı çekeceğinden söz etmek istemişti(Bkz. Lk 12, 50) (Mk 10, 38). Haça gerilen İsa’nın delinen böğründen akan kan ve su (Yu 19, 34) yeni yaşamın(Bkz. 1 Yu 5, 6-8) sırları olan Vaftizle Efkaristiya’yı belirtirler: O günden sonra Tanrı’nın Krallığına girmek için "suda ve Ruh’ta doğmak" mümkün olmuştur (Yu 3, 5).

Nerede vaftiz olduğuna, Vaftiz’in nereden geldiğine bak, Mesih’in Haçına, Mesih’in ölümüne bak. Bütün giz burada yatıyor: İsa senin için acı çekti. Onun sayesinde günahını affettirdin, kurtuldun.(A. Ambrosius. sacr. 2, 6)

Kilise’de Vaftiz

1226 Kutsal Ruh’un havarilere inişinden beri Kilise Vaftizi kutluyor ve uyguluyor. Gerçekten de Petrus, konuşmasından şaşkına dönen halka şöyle dedi: "Günahlarınızdan dönün, her biriniz günahlarınızın bağışlanması için İsa Mesih’in adıyla vaftiz edilsin. Böylece Kutsal Ruh armağanını alacaksınız" (Hİ 2, 38). Havariler ve yardımcıları İsa’ya inanan herkesi, Yahudileri, Tanrı’dan korkanları, putperestleri vaftiz ettiler.(Bkz. Hİ 2, 41, 8, 12-13,10, 48, 16, 15) Vaftiz her zaman inançla bağıntılı görünüyor: "Rab İsa’ya iman et, kurtulacaksın, sen de, ev halkın da", diyor Filippili gardiyanına Paulus. Metin şöyle devam ediyor: "Gardiyan ve tüm ev halkı vaftiz oldu" (Hİ 16, 31, 33).

1227 Havari Paulus’a göre inanlı, vaftizle Mesih’in ölümüne iştirak etmiş olur; onunla birlikte gömülür, onunla birlikte dirilir:

Mesih İsa’da vaftiz edilerek hepimiz onun ölümüne vaftiz edilmiş olduk. Baba’nın yüceliği sayesinde Mesih nasıl ölümden dirildiyse, biz de yeni bir yaşam sürelim diye vaftiz yoluyla onunla birlikte ölüme gömüldük(Bkz. Kol 2, 12) (Rom 6, 3, 4).

Vaftiz olanlar "Mesih’i giyinirler" (Gal 3, 27). Kutsal Ruh sayesinde, Vaftiz temizleyen, kutsal kılan ve aklayan bir banyodur.(Bkz. 1 Kor 6, 11, 12, 13)

1228 Şu halde Vaftiz Tanrı Sözü’nün bozulmaz tohumunun canlandırıcı etkisini gösteren bir su banyosudur.(Bkz. 1 Pet 1, 23,Ef 5, 26) Augustinus Vaftiz konusunda şöyle diyecektir: "Söz maddesel öğeyle birleşerek bir Kilise sırrı oluşturur."(Ev. Jo. 80, 3)

III. Vaftiz sırrı ayini nasıl yapılır?

Hıristiyanlığa girme

1229 Hıristiyan olmak, havariler zamanından beri, ancak birçok evreden geçtikten ve adım adım ilerleyen bir eğitimden geçtikten sonra mümkün olabilir. Bu yol hızla ya da yavaşça alınabilir. Ama daima bazı temel öğeleri içermesi gerekir: Tanrı Sözü’nün bildirilmesi, insanı Hıristiyan dinini benimsemeye götüren İncil’in kabul edilmesi, inancın dile getirilmesi, Vaftiz, Kutsal Ruh’un akması, Komünyonu alma.

1230 Hıristiyanlığa girme evreleri yüzyıllar boyunca ve durumlara göre epey değişikliğe uğradı. Kilise’nin ilk zamanlarında Hıristiyanlığa girme oldukça uzun sürüyordu, birçok hazırlık riti hazırlanma devresinde sıralanır, ancak bunun sonunda Hıristiyanlığa giriş sırlarının törenleri yapılırdı.

1231 Ancak çocuk vaftizi daha sonraları genelleşince Hıristiyanlığa giriş hazırlık devreleri kısaldı. Çocuk vaftizinin doğal yapısı gereği, çocukların vaftizden sonra eğitilmesi zorunluluğu getirildi. Burada söz konusu olan sadece vaftizden sonra bir eğitim değildir, ama vaftizde alınan nurun insanın gelişmesiyle birlikte serpilmesini sağlamaktır. Din eğitimi’nin amacı da budur zaten.

1232 İkinci Vatikan Konsili, Latin Kilisesi için "Vaftize hazırlanma evrelerini erişkinler için birçok evrelere ayırarak düzenledi"(SC 64). Bunun ritlerini "Ordo initiationis christianae adultorum" genelgesinde buluyoruz (1972). Konsil ayrıca Hıristiyanlık geleneği tarafından sağlanan Hıristiyanlığa giriş öğelerinden başka "Hıristiyanlığın yayılacağı topraklarda, her ulusun kendine özgü Hıristiyanlığa giriş öğelerini Hıristiyan ritine mümkün olduğunca adapte etmek gerektiğini kabul eder"(SC 65, bkz. SC 37-40).

1233 Günümüzde, bütün Doğu ve Latin ritlerinde, erişkinlerin Hıristiyanlığa girişleri Vaftize hazırlanma evresinde başlar, sonra da Vaftiz, Güçlendirme ve Efkaristiya sırlarının törenlerinde en son noktasına ulaşır.(Bkz. AG 14, CIC, can. 851, 865, 866) Doğu ritlerinde çocukların Hıristiyanlığa girişi hemen Vaftiz’le başlar ve onu Güçlendirme ve Efkaristiya sırları izler, oysa Roma ritinde Hıristiyanlığa tam olarak girebilmek amacıyla Güçlendirme ve Efkaristiya sırrını alabilmek için yıllarca süren din eğitimi görmek gerekmektedir.(Bkz. CIC, can. 851, 2, 868)

Ayinin gizbilimi

1234 Vaftiz sırrının anlamı ve lütfu vaftiz törenindeki ritlerde açıkça görülür. İnanlılar dikkatli bir katılımla törendeki sözleri ve hareketleri izleyerek, bu sırrın her yeni vaftiz olanda gerçekleştirdiği anlamın zenginliklerini öğrenirler.

1235 Törenin başında yapılan Haç işareti İsa’ya ait olacak kişinin üzerine damgasını vurur ve İsa’nın, Haçı ile bizleri kurtarışını gösterir.

1236 Tanrı Sözünün bildirilmesi adayların ve cemaatin açınlanmış gerçekle aydınlanmasını sağlar ve onların Vaftizle ayrılmaz bir bütün oluşturan iman yanıtını vermelerine neden olur. Gerçekten de, Vaftiz özel bir şekilde "inanç sırrıdır", zira inanç yaşamına Kilise sırrı olarak girmiştir.

1237 Madem ki Vaftiz günahtan ve onun kışkırtıcısı şeytandan kurtulmak demektir, aday üzerine bir ya da birçok kez şeytanı kovma duası okunur. Katekümenlerin yağı ile meshedilir ya da ayini yöneten onun üzerine elini koyar, o da açıkça Şeytanı reddettiğini söyler. Kişi bu şekilde hazırlandıktan sonra, Vaftizle "emanet" edileceği Kilise’ye olan inancını ilan edebilir.(Bkz. Rom 6, 17)

1238 Vaftiz suyu bir epiklesis duasıyla (gerek o sırada, gerek Paskalya gecesinde) kutsanır. Bu suda vaftiz olanlar "suda ve Ruhta doğsunlar diye" (Yu 3, 5) Kilise Tanrı’dan, Kutsal Ruh’un Oğlu aracılığıyla bu suya inmesini diler.

1239 Bundan sonra sırrın yani Vaftiz sırrının esas riti başlar. Vaftiz günaha ölmek demektir; aynı zamanda Mesih’in Paskalya gizindeki dış görünüşüyle Çok Kutsal Üçlü-Birlik yaşamına girmek demektir ve bunu gerçekleştirir. Vaftiz en anlamlı biçimiyle üç kez vaftiz suyuna daldırılmakla tamamlanır. Ancak eski zamanlardan beri yapılagelen, adayın başına üç kez su serpmekle de gerçekleştirilebilir.

1240 Latin Kilisesi’nde bu üç kez su serpme yapılırken töreni yöneten kişi "N., seni Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz ediyorum" der. Doğu Kiliseleri litürjilerinde katekümen Doğu’ya dönükken papaz şöyle der: "Tanrı’nın kulu N., Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz olmuştur." Çok Kutsal Üçlü-Birlik’in her kişisini belirtirken de adayı suya sokar ve çıkarır.

1241 Kutsal kremle meshetme, episkopos tarafından kutsanmış parfümlü yağ, yeni vaftiz olan kişiye Kutsal Ruh’un bir armağanı demektir. O bir Hıristiyan olmuştur, kısacası Kutsal Ruh’la meshedilmekle, rahip, peygamber ve kral olarak meshedilmiş Mesih’e katılmış olur.(Bkz. OBP 62)

1242 Doğu Kiliseleri litürjilerinde, vaftizden sonraki meshetme Güçlendirme sırrıdır (Krismasyon). Roma litürjisinde ise bu meshetme episkopos tarafından verilecek ikinci bir meshedilmeyi bildirir: Güçlendirme sırrı, bir bakıma vaftizdeki meshedilmeyi "tasdik eder" ve tamamlar.

1243 Vaftizde giyilen beyaz giysi ise vaftiz olan kişinin "Mesih’i giyindiğini" (Ga 3, 27): Mesih’le birlikte dirildiğini simgeler. Paskalya mumunun ateşiyle yakılan mum ise Mesih’in dine yeni katılanı aydınlattığı anlamına gelmektedir. Vaftiz olanlar İsa’da "dünyanın ışığı" durumuna gelmişlerdir(Bkz. Fil 2, 15) (Mt 5, 14).

Yeni vaftiz olmuş kişi şimdi Biricik Oğul’da Tanrı’nın çocuğu olmuştur. Bu nedenle artık Tanrı’nın çocuklarının söylediği "Göklerdeki Babamız" duasını söyleyebilir.

1244 İlk Komünyon. Tanrı’nın çocuğu olmuş, düğün giysisine bürünmüş yeni katılan kişi "Kuzunun düğün sofrasına" kabul edilir ve Mesih’in Kanı ve Eti olan yeni yiyecekten alır. Doğu Kiliseleri Yeni vaftiz olmuş ve Güçlendirme sırrını almış olanlara, hatta Rab’bin "Çocukları bırakın bana gelsinler, onlara engel olmayın" (Mk 10, 14) şeklindeki sözlerini anımsayarak çocuklara bile Komünyon vererek Hıristiyanlığa girişte birlik konusuna çok duyarlı olduklarını gösterirler. Latin Kilisesi ise sadece akıl çağına girmiş olanlara Komünyon alma hakkını tanımaktadır, Latin Kilisesi yeni vaftiz olmuş çocuğun Göklerdeki Babamız duasını söyleyebilecek hale geldikten sonra sunak yerine yaklaşmasını istemektedir.

1245 Törenle yapılan kutsama Vaftiz törenine son verir. Yeni doğmuş çocukların vaftizinde annelerin kutsanması özel bir yer tutar.

IV. Kim Vaftiz olabilir?

1246 "Henüz vaftiz olmamış herkes vaftiz olabilir."(CIC, can. 864, CCEO, can. 679)

Erişkinlerin Vaftizi

1247 Kilise’nin başlangıcından itibaren İncil daha yeni yayılmaya başlarken erişkinlerin vaftiz edilmesi yaygın bir durumdu. Vaftize hazırlanma devresi çok önemli bir yer tutmaktaydı. Hıristiyan olacak kişi Hıristiyanlık yaşamını ve Hıristiyan inancını öğrenerek Vaftiz’de, Güçlendirici’de ve Efkaristiya’da Tanrı’nın armağanını kabul edecek duruma gelmelidir.

1248 Vaftize hazırlanma devresi, ya da adayların eğitiminin amacı bir kilise cemaatiyle birleşerek ve Tanrı’nın girişimine bir cevap olarak adayların kendi inanç ve dine dönüşlerinin olgunlaşmasını sağlamaktır. "Burada eksiksiz bir Hıristiyan eğitimi vermek söz konusudur, bu eğitimle öğrenciler Efendileri Mesih’le birleşmiş olurlar. Şu halde vaftize hazırlananlar esenlik gizlerini öğrenmek ve İncil’e uygun şekilde yaşamak ve birbirini izleyen devrelerde kutlanan kutsal ritlerle Tanrı Halkının sevgi, litürji ve iman yaşamına girmek zorundadırlar."(AG 14, bkz. OICA 19 ve 98)

1249 Vaftize hazırlananlar "zaten Kiliseyle birleşmiş, şimdiden Mesih’in evindendirler ve iman, umut ve sevgi yaşamı sürdürmeleri şaşırtıcı değildir"(AG 14). "Kilise Ana onlara, şimdiden kendininkiymiş gibi özen göstererek sevgisiyle kanatları altına alır."(LG 14, bkz. CIC, can. 206, 788, 3)

Bebek Vaftizi

1250 İnsan düşmüş ve asli günah lekesiyle kirlenmiş bir insan doğasıyla doğar, çocukların da karanlıkların gücünden kurtulmak ve her insanın çağrıldığı Tanrı çocuklarının(Bkz. Kol 1, 12-14) özgürlük alanına götürülebilmeleri için Vaftizle yeniden doğmaya(Bkz. DS 1514) hakları vardır. Esenlik lütfunun minnettarlığı özellikle bebek Vaftizinde kendini gösterir. Aileler çocuklarını doğumlarından az sonra vaftiz ettirmezlerse onları Tanrı’nın çocukları olma(Bkz. CIC, can. 867, CCEO, can. 681, 686, 1) gibi paha biçilmez lütuftan mahrum bırakmış olacaklardır.

1251 Hıristiyan aileler bu uygulamanın, Tanrı’nın kendilerine emanet ettiği annelik babalık görevlerine de çok uygun düştüğünü göreceklerdir.(Bkz. LG 11, 41, GS 48, CIC, can. 868)

1252 Küçük çocukları vaftiz etmek Kilisenin çok eski geleneklerinden biridir. Gerçekliği II. yüzyıldan beri açıkça kabul edilmiştir. Bununla birlikte ilk havarilerin vaazları sırasında ev halkları Vaftiz edilirken(Bkz. Hİ 16, 15,3, 18, 1 Kor 1, 16) büyük bir olasılıkla ev halkıyla birlikte çocuklar da vaftiz edilmiş olabilir(Bkz. CDF, ınstr. "Pastoralis actio").

İman ve Vaftiz

1253 Vaftiz iman sırrıdır.(Bkz. Mk 16, 16) Ama imanın inanlılar cemaatine gereksinimi vardır. Ancak imanlı bir Kilise’de her inanlı inanabilir. Vaftiz için istenilen iman tam ve olgun bir iman değildir, ama gelişmesi beklenen bir başlangıçtır. Vaftize hazırlanan kişiye ve onun vaftiz babasına şu soru sorulur: "Tanrı’ nın Kilisesinden ne istiyorsun?" O da şöyle cevap verir: "İman!"

1254 İster çocuk ister erişkin olsun, imanın, her vaftiz olanda Vaftizden sonra gelişmesi gerekir. İşte bu nedenle Kilise her yıl, Paskalya gecesinde Vaftizde verilen sözleri yeniler. Vaftiz tüm Hıristiyanlık yaşamının fışkırdığı Mesih’teki yeni yaşam kaynağıdır.

1255 Vaftizle elde edilen nurun açılabilmesi için ailelerin yardımı çok önemlidir. Vaftiz babası ile vaftiz annesinin görevleri işte bu noktada başlar, bu kişiler, çocuk ya da erişkin olsun, yeni vaftiz olan kişiye Hıristiyanlık yaşam yolunda(Bkz. CIC, can. 872-874) yardım edecek sağlam inançlı kişiler olmalıdırlar. Onların görevi gerçek bir Kilise görevidir(Bkz. SC 67) (officium). Vaftizle alınmış nurun korunmasında ve gelişmesinde Tüm Kilise cemaatine sorumluluk düşmektedir.

V. Kim vaftiz edebilir?

1256 Genelde Vaftiz törenini episkopos ve papaz yapabilir, Latin Kilisesi’nde diyakos da yapabilir,(Bkz. CIC can. 861, 1, CCEO, can. 677, 1) İhtiyaç halinde, herkes, hatta vaftiz olmamış olanlar da istenilen koşulu yerine getirdikten sonra vaftiz edebilir. İstenilen koşul Kilisenin vaftiz ederken yaptığını yapmayı istemektir ve vaftizdeki Üçlü-Birlik formülünü uygulamaktır. Kilise bunun mümkün olabileceğini Tanrı’nın evrensel kurtarıcı iradesinde(Bkz. 1 Tim 2, 4) ve esenlik için Vaftizin gerekli olduğunda(Bkz. Mk 16, 16) görmektedir.

VI. Vaftizin gerekliliği

1257 Rab’bin kendisi esenlik için vaftizin gerekliliğini vurguluyor.(Bkz. Yu 3, 5) İşte bu nedenle havarilerine tüm uluslara gidip İncil’i yaymalarını ve herkesi vaftiz etmelerini buyuruyor.(Bkz. Mt 28, 20. Bkz. DS 1618, LG 14, AG 5) Vaftiz İncil’i işitenlerin esenliği ve bu sırrın kendilerine verilmesini isteyenler için gereklidir.(Bkz. Mk 16, 16) Kilise ebedi mutluluğa girişi garantileyecek başka yol bilmez; işte bu nedenledir ki, Kilise vaftiz olabilecek herkesi "yeniden su ve Ruhtan doğurmak" amacıyla Rab’den üstlenmiş olduğu bu görevden kaçmak istemez. Tanrı esenliği Vaftiz sırrına bağladı, ama Kendisi bu sırlara bağlı değildi.

1258 Kilise her zaman, Vaftiz olmadan inançları yüzünden ölmüş olanların, kendi ölümleriyle Mesih’le ve Mesih için vaftiz olduklarına olan inancını korumuştur. Kan Vaftizi de istek Vaftizi gibi Kilise sırrı olmasa da Vaftizin meyvelerini taşır.

1259 Vaftiz olmadan önce ölen Vaftize hazırlanmakta olan kişiler, açıkça vaftiz olma arzularına bir de günahlarından dolayı pişmanlık duyguları ve sevgileri eklenince, tüm bunlar sırla elde edemedikleri esenliği garanti eder.

1260 "Madem ki İsa hepimiz için öldü, insanın son görevi gerçekten tek ve Tanrısaldır, Kutsal Ruh’un hepimize, Tanrı’nın bildiği bir biçimde, Paskalya gizine katılma imkânı sağladığını bilmeliyiz."(GS 22, bkz. LG 16 AG 7) İsa’nın İncilini ve Kilisesini bilmeden, ve kendi bildiği gibi gerçeği arayan ve Tanrı’nın iradesini yerine getiren herkes kurtulabilir. Bu insanlar eğer Vaftiz’in gerekliliğine inanmış olsalardı, açıkça Vaftiz edilmek isteyebilirlerdi.

1261 Vaftiz olmadan ölen bebeklere gelince, Kilise onları Tanrı’nın bağışlayıcılığına bırakıyor, cenaze törenlerinde yaptığı gibi. Gerçekte, her insanın kurtulmasını isteyen Tanrı’nın yüce bağışlayıcılığı(Bkz. 1 Tim 2, 4) ve İsa’nın çocuklara duyduğu şefkati belirten, "Bırakın çocukları bana gelsinler, onlara engel olmayın" (Mk 10, 14) sözleri bize Vaftiz olmadan ölen çocukların da kurtulacaklarını gösteriyor. Kilise aynı zamanda çocukları Vaftiz lütfundan yoksun bırakarak İsa’ya gelmelerine engel olmamamızı istiyor.

VII. Vaftiz nuru

1262 Vaftiz’in değişik etkileri Vaftiz’le ilgili ritteki gözle görülür öğelerle belirtilmiştir. Suya batırılma ölümü ve temizlenmeyi simgelediği gibi, yenilenmeyi ve arınmayı da simgeler. Şu halde Vaftiz’in iki ana etkisi günahlardan arındırma ve Kutsal Ruh’ta yeniden doğmadır.(Bkz. Hİ 2, 38,Yu 3, 5)

Günahların bağışlanması için ...

1263 Vaftiz’le bütün günahlar, asli günah ve tüm kişisel günahlar cezalarıyla birlikte bağışlanmış olur.(Bkz. DS 1316) Gerçekten de, Vaftizle arınmış kişilerin Tanrı’nın krallığına girmelerine artık ne Adem’in günahı, ne kişisel günahlar ne de hepsinden kötüsü Tanrı’dan ayrılma olan günahın getirdiği türden engeller kalmıştır.

1264 Ama yine de vaftiz olan kişide günahın geçici bazı sonuçlarının kalıntıları, ıstırap çekme, hastalık, ölüm, yaşama bağlı karakter zayıflıkları gibi, vb., Geleneğin dünya istekleri olarak adlandırdığı, ya da, istiareli olarak diyecek olursak "günah yuvası" (fomes peccati) denen bir günah eğilimi kalır. "Dünya istekleri onlara razı olmayıp Mesih’in yardımıyla cesaretle direnenlere zarar veremez. Üstelik ‘kurallarına göre yarışan çelengi kazanır’ (2 Tim 2, 5)."(Trento Kon: DS 1515)

Yeni bir insan

1265 Vaftiz sadece tüm günahları silmekle kalmaz, aynı zamanda vaftiz olanı "yeni bir insan" (2 Kor 5, 17), Tanrı doğasına katılma(Bkz. Gal 4, 5-7) hakkı kazanan Tanrı’nın evladı, Mesih’in üyesi(Bkz. 1 Kor 6, 15,12, 27) ve Mesih ile birlikte mirasçı (Rom 8, 17), Kutsal Ruh’un tapınağı(Bkz. 1 Kor 6, 19) kılar.

1266 Çok Kutsal Üçlü-Birlik vaftiz olan kişiye kutlulaştıran, aklayan nuru verir:

- Bu nur vaftiz olanı Tanrı’ya inanacak, Ona bel bağlayacak, ve onu Tanrıbilimsel erdemlerle sevecek duruma sokar;
- Bu nur ona Kutsal Ruh’un teşviki altında Kutsal Ruh’un armağanlarıyla davranma ve yaşama gücü verir;
- Bu nur o kişinin ahlaki erdemlerle iyilikte gelişmesini sağlar.

Şu halde görüldüğü gibi Hıristiyanın bütün doğaüstü yaşamının organizmasının kökü kutsal Vaftiz’de yatmaktadır.

Kilise’ye, Mesih’in Bedenine katılma

1267 Vaftizle Mesih’in bedeninin bir üyesi olmuş oluruz. "Bundan böyle ... birbirimizin parçaları değil miyiz?" (Ef 4, 25) Vaftiz kişiyi Kilise’ye katar. Vaftiz kurnalarından, ulusların, kültürlerin, ırkların ve cinsiyetin her türlü sınırlarını aşan Yeni Antlaşma’nın biricik Tanrı Halkı doğmaktadır: "Hepimiz bir beden olmak üzere aynı Ruh’ta vaftiz edildik" (1 Kor 12, 13).

1268 Vaftiz olanlar "ruhsal bir yapıda kullanılmak ve ruhsal kurban vermek için diri taşlar" oldular (1 Pet 2, 5). "Vaftizle Mesih’in kurbanına, peygamberliğine ve rahipliğine katılırlar, onlar seçilmiş bir soy, Kralın rahipleri, kutsal bir ulus, karanlıktan kendisinin göz kamaştıran ışığına çağıran Tanrı’nın erdemlerini ilan etmek için seçilen bir halktır." (1 Pet 2, 9). Vaftiz kişinin iman edenlerin ortak kutsal görevlerine katılmasını sağlar.

1269 Kilise’nin bir üyesi olan vaftiz olmuş kişi artık kendine değil (1 Kor 6, 19) ama bizim için ölüp dirilen Kişiye aittir.(Bkz. 2 Kor 5, 15) Bundan böyle Kilisenin birliğinde başkalarına tabi olmak(Bkz. Ef 5, 21, 1 Kor 16, 15-16) ve onlara hizmet etmek(Bkz. Yu 13, 12-15) ve Kilise liderlerine uysalca itaat ederek onlara saygı ve sevgi(Bkz. 1 Sel 5, 12-13) göstermek zorundadır (İbr 13, 17). Vaftiz aynı zamanda sorumluluklar ve görevler kaynağıdır, vaftiz olanın Kilise’nin bağrında, Kilise sırlarını almaya, Tanrı’nın sözüyle beslenmeye ve Kilise’nin öteki tinsel yardımlarıyla desteklenmeye hakkı vardır.(Bkz. LG 37, CIC, can. 208-223, CCEO, can. 675, 2)

1270 "Vaftizle yenilenerek artık Tanrı’nın çocukları durumunda olan vaftiz olmuş kişiler Tanrı’dan Kilise aracılığıyla aldıkları inançlarını insanlar önünde ilan etmek"(LG 11) ve Tanrı Halkının misyonerlik ve havarilik faaliyetlerine katılmak zorundadırlar(Bkz. LG 17, AG 7, 23).

Hıristiyanları birleştiren kutsallaştırıcı bağ

1271 Vaftiz bütün Hıristiyanlar arasındaki birliğin temelini oluşturur, hâlâ Katolik Kilisesi’yle tam bir birlik içinde olmayanlar için de bu geçerlidir: "Gerçekten de, Mesih’e inanan ve geçerli bir biçimde Vaftiz edilenler, eksik olsa bile, Katolik Kilisesi ile bir çeşit birlik içindedirler. ( ... ) Vaftiz’de alınan imanla aklanmış, Mesih’e katılmış olarak haklı bir şekilde Hıristiyan adını taşırlar ve Katolik Kilisesi’nin evlatları da onları haklı olarak Rab’de kardeşler olarak görür."(UR 3) "Vaftiz, vaftizle yenilenmiş olanlar arasında var olan birleştirici, Kutsallaştırıcı bağdır."(UR 22)

Zamanla silinmeyen tinsel bir mühür ...

1272 Vaftiz’le Mesih’e katılan vaftiz olmuş kişi Mesih’in benzerliğine dönüşmüştür.(Bkz. Rom 8, 29) Vaftiz Hıristiyanı Mesih’e ait olduğunu gösteren çıkmaz bir tinsel mühürle (karakter) damgalar. Bu mühür hiçbir günahla silinmez, hatta günah Vaftiz’in esenlik meyvelerini vermesine engel olsa bile.(Bkz. DS 1609-1619) Bir kez Vaftiz olunduktan sonra bir daha Vaftiz olunamaz.

1273 Vaftiz’le Kiliseye katıldıktan sonra inanlılar kendilerini Hıristiyan dini kültüne adayan kutsallaştırıcı niteliği alırlar.(Bkz. LG 11) Vaftiz mührü Hıristiyanları, Kilise’deki kutsal litürjiye somut bir şekilde katılarak Tanrı’ya hizmet edecek ve kutsal bir yaşantı sürdürerek ve etkili bir sevgi göstererek vaftizin gerektirdiği kutsal görevi yerine getirecek duruma sokar ve Hıristiyanlara bunun yükümlülüğünü yükler.(Bkz. LG 10)

1274 "Rab’bin mührü"(A. Augustinus, ep. 98, 5) (Dominicus character) bizleri "Kurtuluş günü için" (Ef 4, 30) "Kutsal Ruh’la mühürleyen mühürdür."(Bkz Ef 1, 13-14, 2 Kor 1, 21-22) "Vaftiz gerçekten ebedi yaşamın mührüdür."(A. Ireneus, dem. 3.) Mührü sonuna dek korumuş olan inanlı, kısacası Vaftiz’in gereklerine sadık kalan kişi, Tanrı’yı görme umuduyla -iman tamamlandığında- ve diriliş umuduyla Vaftiz’deki imanıyla "inancının işaretiyle mühürlü olarak"(MR, Roma Kanonu 97) gidebilir.

ÖZET

1275 Hıristiyanlığa giriş üç sırrın bütünüyle gerçekleşir: Yeni bir yaşamın başlangıcı olan Vaftiz; Vaftiz’in pekiştirilmesi olan Güçlendirme sırrı; ve Hıristiyanı Mesih’e dönüştürmek amacıyla onu, Onun Eti ve Kanıyla besleyen Efkaristiya sırrı.

1276 "Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin. Onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un adıyla vaftiz edin" (Mt 28, 19-20).

1277 Vaftiz Mesih’te yeni bir yaşama doğmak demektir. Rab’ bin ve Vaftizi uygulayan Kilisenin iradesine göre Vaftiz esenlik için gereklidir.

1278 Vaftiz’in başlıca riti adayı suya batırmak ya da başından aşağı Kutsal Üçlü-Birlik’i, yani Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un adını anarak su dökmektir.

1279 Vaftizin meyvesi ya da vaftizin nuru zenginlikler içeren bir gerçektir: İlk günahı ve her türlü kişisel günahları siler; yeni bir yaşama doğan insan, Tanrı Baba’nın evladı, Mesih’in üyesi, Kutsal Ruh’un tapınağı durumuna gelir. Vaftiz olan kişi aynı nedenle Kilise’ye, Mesih’in Bedenine ve Mesih’in kutsal görevine katılmış olur.

1280 Vaftiz insan ruhunda silinmez bir tinsel işaret bırakır, bu nitelik, vaftiz olan kişiyi Hıristiyan dininin kültüne kendini adamaya götürür. Bu nitelik nedeniyle Vaftiz tekrarlanamaz.(Bkz. DS 1609 ve)

1281 İnançları yüzünden ölenler, Vaftiz olmaya hazırlananlar ve tüm insanlar nurun itkisiyle, Kilise’yi bilmeseler bile, Tanrı’ yı arar ve onun iradesini yerine getirmeye çalışırlarsa, Vaftiz olmamalarına rağmen kurtulurlar.(Bkz LG 16)

1282 Eski zamanlardan beri vaftiz bebeklere de uygulanmaktadır, çünkü Vaftiz insanların sevaplarını gerektirmez, Tanrı’ nın bir armağanı ve lütfudur; bebekler Kilise’nin inancında vaftiz edilirler. Hıristiyan yaşamına girmek insanı gerçek özgürlüğe götürür.

1283 Vaftiz olmadan ölen çocuklara gelince, Kilise litürjisi bize Tanrı’nın bağışlayıcılığına güvenmemizi ve onların esenliği için dua etmemizi söyler.

1284 Gerektiğinde, herkes vaftiz edebilir, yeter ki bu Kilise’nin yaptığı gibi yapılsın, vaftiz ederken adayın başına su dökerken şu sözler söylensin: "Seni Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz ediyorum."